Làn sóng di dân của người Việt nam vẫn gia tăng kể từ sau kết thúc chiến tranh vào 30/4/1975. Hầu hết đồng bào trong nước ở mọi lứa tuổi luôn ấp một giấc mơ được định cư tại nước ngoài. Người Việt tiếp tục bỏ nước ra đi bởi lẽ đất nước Việt nam không phải là nơi đáng sống vì nhiều nguyên nhân khác nhau.

Đợt di tản đầu tiên là vào những ngày trước biến cố 30/04/1975. Hầu hết họ là những người quân nhân trong chế độ Việt Nam Cộng Hòa (VNCH) và thân nhân của họ. Sau biến cố 30/4/1975, đợt trốn chạy khỏi Việt nam đã gây chấn động thế giới lúc bấy giờ gần 1 triệu người vượt biên bằng đường biển, nhiều nhất vào 3 năm 1978, 1979 và 1980. Lý do đã làm cho số người này vượt biên bằng thuyền, bởi vì việc đưa hàng trăm ngàn quân nhân chế độ VNCH đi học cải tạo, cuộc đổi mới về công thuơng nghiệp, đổi tiền, không tự do, phong trào Hợp Tác Xã, và rất nhiều khó khăn về kinh tế

Khoảng năm 1985 thì có các chương trình di dân có trật tự (tiếng Anh: Orderly Departure Program hay ODP). Đây có thể gọi là một Chương trình Tái Định cư Nhân đạo (tiếng Anh: Humanitarian Resetlement Program, hay HR). Chương trình H.O. (Humanitarian Operation) do Hoa Kỳ bảo trợ khoảng vài trăm ngàn cựu nhân viên và quân nhân VNCH, cùng với gia đình họ. Chương trình diện con lai Mỹ cũng do Hoa Kỳ bảo trợ khoãng 100,000 trẻ lai Mỹ và gia đình họ.

Sau đây là các làn sóng di dân mà tôi tóm tắt sau vài thập kỷ qua, cho đến hôm nay, số người đã di dân trên đà tăng vọt mỗi năm.

Lấy chồng Việt Kiều / ngoại kiều để xuất ngoại

Mỗi năm có khoảng chục ngàn phụ nữ Việtnam đã định cư theo diện vợ chồng tại các quốc gia tiên tiến như Mỹ, Canada, Úc, v.v. Hầu hết họ đều thay đổi cuộc đời theo hướng tốt hơn sau khi sang trời tây được một thời gian . Những người phụ nữ này họ rời khỏi Việt Nam khi được người thân giới thiệu đàn ông Việt Kiều hay tự quen qua các trang mạng xã hội như Facebook, Twitter, và web tìm bạn bốn phương.

Phụ nữ Việtnam lấy chồng ngoại kiều ở nhiều quốc gia Đông Nam Á được thế giới quốc tế quan tâm bởi vì họ lấy những người chồng Trung Quốc, Đài Loan, Hông Kong, Hàn Quốc…. Mổi năm có khoãng 100 ngàn phụ nữ Việtnam lấy chồng ngoại kiều. Hầu hết 90% đều không hạnh phúc bị đánh đập tàn nhẫn. Cũng bởi vì những “ CÔ Dâu Việt”, những người phụ nữ kiến thức còn hạn chế sống trong hoàn cảnh chân lắm tay bùn không đủ điều kiện cập nhật thông tin xã hội. Cũng chính vì vậy tư tưởng những người phụ nữ này rất nhẹ dạ cả tin. Họ cứ nghĩ rằng tương lai họ sẽ đổi đời đồng nghĩa việc họ sẽ giúp đỡ gia đình người thân của họ. Nhưng sự thật không hề như họ nghĩ.

Giới trí thức không chịu về nước

Mỗi năm có mấy trăm ngàn du học sinh du học tại các quốc gia tiên tiến và rất nhiều người trong số họ không chịu trỡ về VN sau khi học xong, mà tìm cách ỡ lại, vì họ nghỉ rằng môi trường làm việc ỡ Việtnam sẻ khó thích nghi vì thu nhập và cách làm việc. Họ nghỉ về nước là sự lãng phí. Những tầng lớp trí thức này họ xác định khi rời khỏi Việt Nam sang trời tây hội nhập để học hỏi nâng trình độ kiến thức lên một tầng cao mới hơn, thì đồng nghĩa Việt Nam cũng đã đánh mất đi nhân tài , bộ phận trí thức lớn rời khỏi Việt Nam. Hiện tượng này tất cả đều thấu hiểu Việt Nam đang chảy máu chất xám quá cao và có thể báo động rằng hiện tượng này đã chạm đến đỉnh điểm cao trào.

Di dân theo diện bảo lãnh và đoàn tụ

Việt Kiều sau khi sang nước ngoài thì có thể bảo lãnh gia đình họ sang đây, bao gồm con cái, cha, mẹ anh, chị, em. Có thể nói là số lượng cho diện di dân này rất đông vì 1 người vợ có thể bảo lãnh tất cả con cái, cha, mẹ, anh, chị, em và gia đình riêng của từng người.

Các thành phần giàu có di dân

Rất nhiều người giàu có tại Việt nam cũng đang và đã di dân sang các quốc gia tiên tiến để sinh sống và làm việc, như giới doanh nhân thành đạt, quan chức, trí thức. Không những họ tìm cách định cư cho bản thân họ mà còn lo con cháu họ.

Trong thời gian hiện tại thì mỗi năm có khoảng vài trăm ngàn người di dân sang các nước tiên tiến để sống, con số này ngày càng tăng vọt theo thời gian và theo cấp số nhân. Tony xin liệt kê vài nguyên nhân chính làm cho họ bỏ nước ra đi.

1. Thu nhập và giá cả

Nếu so sánh giá cả ở Mỹ và Việtnam cũng không chênh lệch nhau nhiều, nhưng khoảng thu nhập ở VN thì quá thấp. Lương công nhân ở Việt Nam khoảng 5 triệu một tháng (hay 166.000 một ngày), giá một tô phở khoãng 50.000 đồng. Nếu ăn 3 bữa ở bên ngoài thì xem như hết tiền lương mỗi ngày. Lương công nhân bên Mỹ khoảng $1,500 (hay 32 triệu VN đồng) một tháng. Giá 1 tô phở tại bang California khoãng $6.

2. Thật và giả

Rất khó khăn để nhận biết đâu là thật đâu là giả khi sinh sống ở Việt Nam. Tình người gần như đánh mất ta không thể nhìn thấy được đâu thật giả. Giữa người với nhau nhưng họ sẵn sàng chà đạp nhau để dành phần hơn, phần lợi về cho họ. Nhưng thật đáng buồn xã hội thì đã xuống cấp, và ngay cả tình cảm từ phía gia đình cũng bị xuống cấp đáng báo động từ con cái từ đối xử với cha mẹ tệ bạc, thậm chí con cái mà giết cả cha mẹ và ngược lại cha ruột lẫn ông nội còn đối xử với con gái bằng cách hảm hiếm cháu, hay con ruột thịt của mình. Còn anh em trong một gia đình thì chém giết lẫn nhau. Vậy thì tất cả hãy thử nghĩ xã hội Việt nam đang tồn tại một văn hóa tình người như thế nào đây.

3. Đạo đức suy đồi / giáo dục suy thoái

Đồng tiền đã thay thế đạo đức và danh lợi đã đè bẹp chính nghĩa đối với con người Việt Nam ngày nay. Việt nam luôn hô vang khẩu hiệu không có chủ nghĩa bốc lột. Nhưng đáng sợ nhất là chủ nghĩa cá nhân trong mỗi con người việt nam ngày càng thấm sâu. Họ bất chấp tất cả vì quyền lợi cá nhân. Con người khi có một chút quyền lợi họ sẵn sàng chèn ép những người không quyền, không tiền. Cũng từ đấy những kẻ có uy quyền ỷ mình mạnh lợi thế , họ sẵn sàng lợi dụng những kẻ không tiền không quyền làm công cụ để họ điều khiển làm việc bất chính, bất nhân. Với mục đích đem lợi nhuận và quyền lợi cá nhân về cho họ

Nói về giáo dục, thì đúng là suy thoái, vì nó đã biến con người ta trỡ nên suy đồi về đạo đức. Nếu đọc về lịch sữ thì nền giáo dục tại Miền Nam trước 1975 quả đúng là sự khai phóng vì nó đào tạo ra con người hiền hòa, đàng hoàng, lịch sự và văn minh. Còn nền giáo dục ngày nay thì biến con người trỡ thành ích kỹ, nhỏ nhem, ác độc, v.v. Nguyên nhân là do những người đề ra vấn đề giáo dục, thầy, cô, đã gây ra 1 nền giáo dục loạn xạ và nhố nhăng như hiện tại.

4. Thực phẩm bẩn

Thực phẩm ở Việt nam ngày nay tràn ngập chất độc hại làm cho rất nhiều người đã, đang và sẽ bị ung thư. Không cần phải ví dụ vì ai cũng sợ hãi về thức ăn tại VN. Tôi có một người bạn trong tháng vừa qua đã về Việt Nam hai tuần. Khi đó anh ấy đã ăn uống thức ăn Việt Nam. Và anh ấy đã nhận một hậu quả thật tệ hại về đường ruột thật nghiêm trọng. Ngay cả anh ta ăn thức ăn nhanh của Mỹ ở Việtnam cũng gặp phải thực phẩm bẩn. Thực phẫm của Mỷ mà “made in Vietnam” thì cũng giống thực phẩm của Việtnam, đáng sợ thật.

5.Y tế quá tệ

Nếu một người sống tại Mỹ đã quen cách làm việc của hệ thống bác sĩ và y tá bên này, thì phải khiếp sợ khi nhìn thấy cách các bac sĩ và Y tá tại VN làm việc. Vệ sinh trong lúc khám bệnh nhân, đặc biệt lúc mổ xẻ thì hỡi ơi, đáng sợ thật. Nhiều Việt Kiều về Việt Nam vui chơi ăn uống gặp phải vấn đề về đường ruột thì ngay lập tức họ muốn bay về Mỹ ngay để được điều trị an toàn. Và tất cả họ không muốn điều trị bệnh tại Việt Nam

6. An ninh không đảm bảo

Lúc tôi về Việt Nam chơi gặp người bạn thân ngày xưa nó nói những câu nói dí dỏm hài hước rằng: “ khi bạn về đây thì phải luôn luôn mang ba lô ngược cho an toàn. Ý bạn tôi nói là phải mang ba lô ra đằng trước, nếu không sẻ bị cướp giật”.

7. Môi trường dơ bẩn

Ở Việt Nam tôi có một cô bạn làm việc cho công ty nước ngoài. Tôi thường xuyên chia sẻ với cô ấy. Cô ấy đã nói với tôi “ đất nước mình có một dạng văn hóa mà chắc cả thế giới sẽ không ai sánh bằng đó là một văn hóa tiện” văn hóa tiện đây có nghĩa rằng tiện đâu đi chợ đó, tiện đâu đỗ xe ở đấy, và một cái cũng thật sự ngỡ ngàng là tiện đâu đứng tiểu tiện đấy. Và luôn có một cách ứng xử rất bất ngờ đó là ăn đâu vứt đấy không cần biết đến môi trường và công cộng. Tất cả chỉ quan tâm đến bản thân đến lợi ích cá nhân. Họ chỉ cần biết ăn mặc đẹp cho chính bản thân. Còn tất cả nói đến công cộng thì không ai để ý quan tâm đến.

Môi trường dơ bẫn như không khí, bụi bậm, khói xe, rác rưỡi sẻ gây ra rất nhiều bệnh cho con người. Nếu ai đã đi nước ngoài rồi thì thật sự ghê sợ cho đất nước VN mình lắm về điều kiện vệ sinh môi trường.

8. Luật pháp lỏng lẽo

Hối lộ, đút lót là cách làm việc tại Việt Nam, cho nên người ta rất lo về sự an toàn cho tài sản của họ. Nếu muốn làm ăn lớn thì phải biết hối lộ thì mới ổn. Có người còn phải biết cách đút lót để lách luật. Đây là cách làm việc không bền vững và không an toàn.

9. Hệ thống chính trị lổi thời

Ông bà ta khi xưa đã có câu “nhà dột từ nóc” câu nói này đến ngày nay nó rất giá trị đối với xã hội và cuộc sống hiện tại của viẹt nam. Chúng ta đang có một hệ thống chính trí lổi thời đã tạo ra một bộ máy chính quyền cục bộ quan liêu cửa quyền, luôn lấn áp những kẻ yếu thế. Luôn áp đặt người dân với những bộ luật rỗng tuếch, luật ra quy định nhưng luôn để khe hở để người vi phạm tìm cách chạy án, tham nhũng tràn lan, v.v. Hệ thống này đã tạo nên 8 nguyên nhân mà Tony kể trên, đã dẫn dắt con người việt nam tìm cách rời quê hương đến vùng đất hứa, nơi mà kinh tế ổn định, con người văn minh, lịch sự, thực phẫm và môi trường sạch sẻ, giáo dục và y tế tiên tiến, luật pháp và an ninh tốt, tự do dân chủ luôn được coi trọng, nhân quyền được đề cao.

Và việc người Viêtnam tiếp tục bỏ nước ra đi sẻ không bao giờ kết thúc nếu không có 1 sự thay đổi mang tầm vóc cách mạng.