Đây là câu chuyện có thật, mà Tony muốn kể
cho các bạn nghe. Lý do tôi muốn kể câu chuyện này,
là vì, có rất nhiều người tranh luận, bàn
cải nhau, về cái chuyện, “nên đi Mỹ hay
ở Việtnam”. Nếu có cơ hội đi Mỹ,
thì mình nên đi hay ở lại Việtnam. Quý vị nên
nhớ rằng, mình là người quyết định.
Quyết định này sẻ ảnh huỡng rất
lớn đến cuộc đời và ngay cả tuổi
thọ của mình sau này.

Tôi có ông bạn, làm chung tại tiệm phở, cách
đây 20 mấy năm. Anh ấy muốn quay về
Việt Nam, ngay cái ngày đầu tiên đến Mỹ.
Cho nên tôi đặt tựa đề cho clip này là “Muốn
Quay về Việtnam ngay cái ngày đầu tiên đến
Mỹ”. Tôi nhớ khi tôi định cư tại
Mỹ, vào thập niên 90. Tiểu bang nơi tôi ở, có
rất ít người Việt, khoang chung 15,000 nguoi Vietnam.
Chỉ vài tháng khi đến USA, tôi xin được
việc làm ở tiệm phở. Tiệm phở rất là
đắc vì thời gian này, chỉ có 2 hay 3 tiệm
phở tại bang này. Tổng cộng nhân viên trong
tiệm có khoãng 15 người làm vào weekend và 12 người
làm vào ngày thuờng.
Làm ở đó 1 tháng, thì ông bà chủ mướn 1 người
bưng phở mới, từ Việtnam mới sang Mỹ.
Anh ta tên là Phú. Trong vài ngày làm việc, tôi thấy anh ta
buồn lắm. Mổi lúc vắng khách, anh Phú hay đốt
1 điếu thuốc và hút, suy tư theo làn khói thuốc.
Có 1 ngày nọ, anh Phú khóc. Đôi mắt đỏ hoe. Tôi
lại bàn ngồi xuống và hỏi anh Phú “sao
buồn vậy anh”. Anh ta nói “nhớ Việtnam”.
Tôi nói “thì em cũng nhớ VN”. Anh Phú hỏi tôi
“Tony làm gì ở Viet Nam”. Tôi nói “Em vừa
học xong lớp 12 và đi Mỹ, thoi gian ranh thi em phu gia
dinh lam ruong”. Tôi hỏi anh Phú “Quê anh ở đâu và
anh làm công việc gì ở Việtnam”. Anh Phú nói “Chiều
nay làm xong, anh em mình uốn cafe nhé”. Ok Anh.
Khi tiệm phở đóng cửa lúc 9:00 tối hôm đó,
tôi và anh Phú đi vào quán coffee, tại khu thuơng mại
của người Việt, trong cái shopping đó. Lúc đó
vào tháng 2, thời tiết giá lạnh, tuyết rơi
lấc phất, nhưng anh Phú vẩn mở cái toanh cai nut
áo khoác, nhìn rất phong trần và bất cần đời.
Khi vào quán cafe, mở áo khoác ra, anh em chúng tôi nồng
nặc mùi phở, vì ở trong tiệm phở lam viec 12, 13
giờ đồng hồ. Sau khi nhấp 1 ngụm cafe và hít
1 hơi thuốc dài. Anh Phú nói:
Gia đình anh thuộc loại trung lưu ở
Việtnam. Anh 40 tuổi, đã có vợ và 2 đứa
con, 8 và 6 tuổi. Nhà anh ở Bình Chánh. Anh có dịch
vụ cho thuê xe cần cẩu ở VN. Thu nhập mổi
tháng từ $2500 đến $3,500. Cuộc sống rất
tốt. Anh là người chủ gia đình. Vợ anh
chỉ ở nhà chăm con cái và chợ búa. Anh có mướn
2 công nhân và 1 người giúp việc nhà. Cuộc
sống của anh ở VN rất thoải mái. Sáng cafe cùng
bạn bè, chiều tối gặp gở bạn bè, ăn
nhậu, vui chơi. Vợ rất kính nể và tôn
trọng vì anh làm ra tiền. Bạn bè và người thân
kính trọng, vì anh rất giỏi trong công việc giao
tiếp, làm ăn.
Khi anh nghe vợ anh nói giấy tờ bảo lãnh đã
được mở. Anh ruột của vợ anh làm
giấy bảo lãnh đã 10 năm nay. Anh vợ đã
bảo lãnh mẹ vợ sang Mỹ vài năm trước
rồi. Bây giờ thì chuẫn bị làm VISA đi
phỏng vấn cho vo chong anh va 2 đua con. Anh thì không có
hứng thú gì đi Mỹ cả, vì hiện tại anh có
cuộc sống tốt ở đây. Nhưng gia đình
vợ anh hối thúc là phải đi Mỹ, hoi noi la nước
Mỹ rất tốt, tốt cho con nít, trường
học tốt, bảo hiễm tốt, thực phẫm
tốt, nhiều phúc lợi lắm. Lúc đó anh chỉ
nghe bên vợ nói vậy, thì nghe vậy, chứ không có
mạng Internet để tìm hiểu gì hết. Gia đình
anh lúc đó cũng khuyên anh nên đi Mỹ, để cho
con cái được học hành tốt, nên anh đồng
ý đi, nhưng trong lòng thấy tiếc nuối, cái cơ
sở mình tạo dựng ở Việtnam, bây giờ
lại bỏ, tiếc quá, uổng quá. Anh nghỉ không
biết qua Mỹ, mình làm ăn có như Việtnam không.
Cuối cùng thì anh bán tất cả nhà cữa, và dịch
vụ xe cần cẩu, để đi Mỹ.
Ngày đầu tiên vừa đáp xuống phi trường
Mỹ, anh thấy mọi thứ đều xa lạ
với mình. Khi anh rể chở gia đình anh về nhà,
anh nhớ Việtnam quá, vì anh tưỡng đâu mình
đang ở dưới quê. Sao mà không có ai đi bộ
trên đường hết, anh không thấy 1 cái quán cafe
hay quán nhậu nào hết, toàn là xe hơichạy vun vút trên
belway, 2 bên là hàng cây xanh cao vút. Anh không thấy nhà
cữa nào hết. Anh phải công nhận là nước
Mỹ giàu và đường xá rất là rộng. Nhưng
sao anh thấy nó buồn quá.
Khi Đến nhà anh rể, trong lúc ăn uống, cách nói
chuyện của chị dâu làm anh càng buồn hơn. Anh
rể nói câu nào thì chị ấy trã treo lại câu đó.
Không giống phụ nữ ở bên Việtnam. Anh còn
nhớ lúc anh và ông anh rể ngồi uống bia, chị dâu
nói: uống ít thôi, mai còn đi làm. Anh rể thì không dám
nói câu nào hết. Lúc đó anh thấy không khí căng
thẳng, ngột ngạt, và nặng nề, nên nói
giỡn 1 câu: ở Việtnam, tụi em nhậu là nhậu
tới bến. Má vợ anh mới nói “bên đây
phải cày nha con, không có ăn nhậu kiểu Việtnam
được”. Vợ anh mới nói “Ở
Việtnam đàn ông nào cũng nhậu hết má ơi, có
nhiều ông còn nhậu về, rồi đánh vợ đánh
con nữa”. Má vợ tôi nói “Bên Mỹ mà đánh
vợ con là ở tù đó, con có nghe người ta nói
rằng, thứ tự ưu tiên bên Mỹ la, thứ
nhất trẻ em, thứ 2 phụ nữ, thứ 3 là con chó
và cuối cùng là đàn ông”…
Đêm đó nằm ngủ mà anh cứ suy nghỉ hoài,
anh đã say lầm khi qua Mỹ, anh muốn quay về
Việtnam ngay hôm nay. Anh không biết rồi cuộc đời
anh sẻ ra sao ở nước Mỹ.
Sau đó, ngày thứ 2, thứ 3, và thời gian trôi qua,
anh có cảm giác hụt hẫn ở nước Mỹ này,
anh không thích nước Mỹ, anh nói thật, anh muốn
quay về Việtnam ngay. Vợ chồng đứa em
vợ sáng thức dậy, chuẫn bị cơm nước,
gói cơm sáng và cơm chiều vào trong cái hộp mủ,
để ăn trong 1 ngày, láy xe đi làm từ sáng đến
tối, mới về nhà. 2 vợ chồng về nhà
được 1 hay 2 giờ thì đi ngủ. Rồi sáng
mai, tiếp tục cuộc sống như thế. Nhìn
tụi nó chuẫn bị gói cơm và đồ ăn vào
hộp để ăn trưa và chiều, anh liên tưỡng
đến sau này, “không lẻ mình cũng vậy sao?”.
Ở VN, anh chưa từng ăn cơm nguội như
thế. Thèm cái gì thì ra ngoài tiệm, ngoài quán ăn.
Mổi tuần thì em vợ chở anh đi lại khu
chợ VN chơi, ăn uốn. Chỉ được vài
giờ trong 1 ngày off thôi. Giờ còn lại của ngày
nghỉ, thì anh ta phải clean nhà cửa, giặt đồ,
cắt cỏ, làm vườn, v.v.
Ở Mỹ được 1 tháng, thì 1 hôm nọ, anh
vợ gọi điện về nói chuyện với vợ
anh, vợ anh mỏ speaker nên anh nghe rất rỏ. Anh
ấy nói với giọng rất hớn hở và vui
vẻ, “Em gái ơi, anh thấy chổ này người
ta cần việc làm ne, em hỏi thằng Phú đi làm
không?”.
Vợ tôi noi: “tốt lắm, công việc gì vậy anh?”.
Anh vợ noi: “thì đi bưng phở”. Lúc đó
anh bị shock ngay lập tức. anh phải đi bưng
phở. anh nghe 2 từ “bưng phở” lùng bùng bên
tai. Vợ anh lúc đó cũng bị shock. Anh vợ nói
tiếp: “thằng Phú làm không để anh trã lời
cho người ta”. Vợ anh đáp “để em nói
lại với anh Phú rồi cho anh biết”.
Trong ngày hôm đó, vợ anh không dám hỏi anh có
chịu đi bưng phở không, vì công việc này khác
xa, so với những gì anh làm ở Việtnam. Còn anh thì
đang buồn chán, nên muốn làm cái gì cho đở
buồn. Bây giờ anh không thể về VN được,
vì anh đã bán nhà cữa và công ty cần cẩu. Nên
phải ở đây. Ra sao thì ra, chứ làm sao về VN
được. Tối hôm đó, anh nói với anh vợ là
anh muốn đi bưng phở. Vo anh bat ngo luon. Ngày đầu
tiên đi làm ở tiệm phở, em co biet khong, anh e
thẹn và mắc cở muốn khóc, mổi khi anh bưng
phở ra cho khách. sau đó….thi anh em minh noi chuyen voi nhau.
Thưa các bạn, lúc đó tôi khoãn 19 tuổi, còn anh
Phú gần 40 tuổi. Nên hầu như tôi chỉ lắng
nghe lời anh ấy nói, chứ không dám khuyên nhủ gì
hết. Tôi còn nhỏ quá, ngay cả tôi còn không biết
định huớng tương lai của mình vào thời
gian đó. Tôi chỉ nghe và thông cảm cho anh ấy. Anh
ấy thất vọng khi qua Mỹ ngay cái ngày đầu
tiên. Anh Phú cảm thấy rằng mình đã quyết
định sai lầm khi qua Mỹ. Mình tính toán sai rồi.
Anh ta buồn và khóc.
Hoàn cảnh anh Phú và tôi hoàn toàn khác nhau. Tôi thì
rất nghèo lúc ở VN, nên khi qua Mỹ thì tôi rất
thích.
Còn anh Phú thì thuộc hàng trung lưu ở Vietnam, nên lúc
qua Mỹ, anh ấy cảm thấy hụt hẫn, hối
hận và buốn chán.
Sau cuộc chuyện trò cafe đêm đó, chúng tôi
rất thân nhau. Vài tháng sau, tôi nghỉ làm tại quán
phở, để đi học community college (đại
học cộng đồng). Chúng tôi ít gặp nhau hơn.
1 năm sau thì anh Phú cũng nghỉ làm tại đó, và
theo người ta phụ làm về construction, xây dựng,
sửa chữa nhà cữa. Lúc này vợ chồng anh Phú
đã ra ngoài thuê căn hộ để ở, chứ không
ở nhà anh vợ nửa. Sau đó, Anh ấy thay đổi
rất nhiều công việc, như thợ hàn, làm lau công
ở trường học, v.v. Vợ anh Phú thì đi làm
nail. 2 đứa con đi học.
Thời gian trôi qua, chúng tôi rất ít gặp nhau,
lần cuối cùng tôi gặp anh Phú, là tại đám cưới
con gái út của anh ấy. Anh Phú già đi rất nhiều.
Rất nhiều nếp nhăn trên gương mặt phong
trần, từ ngày tháng lao động vất vả,
tại đất Mỹ này, để lo cho 2 đứa
con ăn học. 2 đứa đều tốt nghiệp
đại học và có việc làm tốt tại đây.
Tụi nó đã quên tiếng Việt và chỉ nói
bằng tiếng anh. Nhìn anh Phú, tôi thấy phục anh vì
anh đã cố gắng rất nhiều, từ ngày đầu
tiên đặc chân đến Mỹ, anh đã hụt
hẫn và muốn quay ngay về Việtnam, cho đến hôm
nay, 20 năm trôi qua, anh đã thành công, khi nhìn thấy 2
đứa con tốt nghiệp đại học Mỹ, có
công việc tốt, và lập gia đình. Còn riêng anh thì,
anh nói với tôi là anh không có dư tiền nhiều,
chỉ dư chút đỉnh tiền để dành,
mổi năm anh về VN chơi. Vì anh nói lương anh
khoãn $1500 mổi tháng, lương vợ anh khoãn $2500
mổi tháng, tổng cộng khoãn $4000. Anh mua nhà lúc
mới qua Mỹ vài năm, trã 30 năm, mổi tháng trã
$1500, cộng thêm tiền điện nước, ăn
uống, nên không có dư dã. Bây giờ vẩn còn nợ
tiền ngân hàng cho căn nhà này.
Thưa quý vị, anh Phú đã về Việtnam sống,
lúc ãnh 63 tuổi, đúng cái tuổi về hưu non
ở Mỹ. Vợ anh ấy thì vẫn ở Mỹ,
sống chung với vợ chồng con gái út và cháu
ngoại. Hôm nay Tony muốn gọi anh Phú để hỏi
thăm anh về cuộc sống ở VN và ở Mỹ
nhé.
Gọi phone cho anh PHú…
P: A lô chú Tony hả, khõe không chú.
T: Em chào anh Phú, em khõe, cám ơn anh. Lúc này anh khõe chứ.
Saigon chắc vui lắm hả anh.
P: Anh cũng khõe. Ở Vietnam thì vui chú ơi. Lâu lâu anh cũng
qua Mỹ thăm vợ và con cháu, vài tuần, thì anh cũng
về VN. Già rồi, ở VN anh thấy thoải mái hơn.
T: Em biết anh mà. Không ngờ mới đây mà 20 mấy
năm rồi hả anh. Hôm nay em làm 1 clip nói về định
cư ở Mỹ: được gì và mất gì. Nên em
gọi cho anh để hỏi nè.
P: Dỉ nhiên là anh sẻ chia sẻ thật lòng. Tony
muốn anh nói về điều gì?
T: Vậy thì tốt lắm. Anh chia sẻ về nước
Mỹ, giá trị cuộc sống, những khó khăn, khi
định cư ở Mỹ, anh được gì và
mất gì.
P: Anh sống ở Mỹ cũng 20 mấy năm, từ 1
người đàn ông trung lưu ở VN, anh có công ty và
có hoàn cảnh kinh tế khá, khi qua Mỹ, phải làm
lại từ đầu.
Đầu tiên, anh nói về GIÁ TRỊ CUỘC SỐNG
là cái hay nhất ở Mỹ. Anh thấy ai làm nghề nào
ở Mỹ như bưng phở như tụi mình ngày xưa,
làm về xây dựng, ngay cả lau công, v.v., thì vẩn có
thể mua xe hơi chạy, thậm chí mua nhà trả góp
để ở. Cái này rất tốt. Ở VN, một người
công nhân bình thuờng thì suốt đời không mua
được nhà.
Môi trường học hành thì rất tốt. 2 đứa
con anh ngày xưa học miễn phí từ khi qua Mỹ cho
đến lớp 12. Không đóng tiền trường gì
hết, trường cho mượn sách để học,
ngay cả mấy năm đầu tiên, trường
học còn cho con anh ăn ướng miễn phí, vì thu
nhập 2 vợ chồng anh thấp. Đi học thì có xe
bus đưa rước mổi ngày.
Mẹ vợ anh thì lãnh tiền trợ cấp cho người
già và thẻ bảo hiễm y tế. Nói chung tốt
thiệt.
Đối với anh thì nước Mỹ rất
tốt, môi trường sạch sẻ, thực phẫm và
đồ ăn chất lượng, không bị hóa
chấc, giao thông đường xá thì trật tự,
rộng rải. Ở Mỹ mấy mươi năm, khi ra
đường, anh không lo sợ bị giật đồ,
giật phone. Luật bạo hành gia đình thì rất nghiêm
túc. Cái luật này cũng làm cho đàn ông mình bị
mất quyền, hahahhahah. Nói thiệt, hồi lúc ở VN,
trước khi đi Mỹ, anh nói rất lớn tiến,
vợ anh cũng râm rấp nghe theo, khi qua Mỹ thì vợ
anh cải lại dử lắm, anh thì không dám đánh
vợ, vì sợ cảnh sát bắt, kkkkkkkk.
Bây giờ thì anh nói về NHỮNG KHÓ KHĂN THỰC
TẾ ở nước Mỹ, đối với cá nhân
anh. Ngày đầu tiên qua Mỹ, anh thấy hụt hẫn,
và muốn về VN liền. Anh nói thật đó. Sau khi anh
đi làm ở tiệm phở vài tháng, thì anh cảm
thấy nước Mỹ phủ phàng quá, đối
với anh. Lúc đó, anh có doanh nghiệp ở VN, có nhà
cữa và tài sãn, ăn sung mặc sướng, mọi người
nể trọng, có người làm, nhưng khi qua Mỹ,
anh phải làm công việc thấp hèn như thế.
Giấc mơ Mỹ đối với người khác thì
đúng, còn đối với anh, thì anh thấy không đúng.
Sống ở Mỹ 20 mấy năm, anh mới thấy
sự thật trần trụi thế nào, cực khổ
thế nào. Có nhiều người phải làm 2 job, làm không
thấy ánh mặt trời là gì. Để trã bill nhà và
ăn uốn. Phủ phàng quá chú Tony.
Bây giờ nhìn lại quãng thời gian đó, anh
thấy ngán ngẫm thật sự. Anh bắt đầu
từ đầu. Ngán thiệt chú Tony. Lúc đó, anh mang
qua Mỹ số tiền bán nhà cữa và doanh nghiệp
ở VN, nhưng nó chãng bao nhiêu so với tiền bên
Mỹ. Anh nghỉ có thể anh qua Mỹ lúc đó là 40
tuổi, nên mình không còn năng động, giống như
thanh niên, nên chỉ làm công việc chân tay thôi. Nếu qua
Mỹ lúc tuổi trẻ thì hay hơn.
Lúc trước thì anh về VN chơi mổi năm.
Mổi lần anh về VN, a xài 2 hay 3 ngàn đôla trong 1
tháng,
là chuyện thuờng. Vì tiền đô đem về VN
rất lớn. Và mình cài cả năm trời bên Mỹ,
nên về VN thì xài cho nó xướng. Người ta nói
Việt Kiều về VN xài tiền như nước. Cái
này đúng thật. Nhưng họ không biết ở
Mỹ, mình phải cài thế nào mới có tiền. Nên lúc
ở Mỹ, mình lại chắc chiêu, để dành
từng đồng kiếm được. Về VN thì xài
cho đã.
Ở Mỹ mấy chục năm, nhưng anh không
thể hòa nhập với người Mỹ, vì tiếng
anh của mình dở quá. Anh chỉ biết nghe va nói
tiếng bòi, để đi làm thôi.
Khi anh 63 tuổi, thì anh quyết định về VN
nghỉ hưu. Bây giờ thì con cái anh học ra trường,
có công việc tốt, đã lập gia đình, nên ở
Mỹ, anh thấy buồn quá chú Tony. Thôi, anh về VN, vì
anh còn bà con ở đây, nên thấy vui và thoải mái hơn.
Ở Mỹ buồn quá chú Tony. Ai cũng đi làm
suốt ngày. Đóng cửa nhà kín mít. Bà con hay bạn bè
thì vài tuần gặp nhau 1 lần. Không có chuyện
giống như ở VN, mình muốn tập hộp, cafe hay
nhâm nhi gì đó, thì cứ phone 1 cái là gặp nhau. Anh là
người thích bạn bè, thích vui vẻ, nên 20 mấy năm
sống ở Mỹ, quá đủ với anh rồi. Ở
Mỹ, thời tiết thì tốt nhưng vào mùa đông,
lạnh lẻo quá.
Nói tóm lại, anh được gì và mất gì khi
định cư ở Mỹ? Anh đã chia sẻ tất
cả. Tùy vào quan niệm của mổi người. Anh chúc
chú Tony khõe nhé. Khi nào về Viet Nam thì ghé thăm anh. Bye
Tony.
Bye anh Phu.
Thưa quý vị, qua câu chuyện cuộc đời
của anh Phú, chúng ta rút ra kinh nghiệm gì về cuộc
sống Mỹ, định cư ở Mỹ, sống
ở Mỹ, được và mất gì. Tôi biết có
nhiều người đi lên từ đáy xã hội
Mỹ, nhưng hầu hết họ sang Mỹ lúc còn
trẻ, dưới 30 tuổi, lúc đó, tuổi trẻ, năng
động, có thể đi học, lấy bằng đại
học, ra trường làm việc văn phòng, thu nhập
gấp mấy lần người lao động tay chân, không
phải làm culi như anh Phú, với đông lương ít
ỏi. Ở Mỹ, thì công ty trả lương rất
cao cho những người có học cao, có bằng cấp.
Người có bằng đại học tại Mỹ, thì
lương của họ, gấp 3 đến gấp 7
lần, so với người lao động bình thuờng,
như thợ may mặc, công nhân bình thuờng trong các hãng
xưỡng.
Nhất nghệ tinh, nhất thân vinh, là câu chúng ta
thuờng nghe nói từ xưa đến nay, nhưng câu này
rất khó áp dụng thành công, cho những người di
dân Việtnam tại Mỹ. Vì ngôn ngử tiếng anh không
biết, nên rất khó thành công, khi mình không biết
tiếng anh. Có nhiều người Việt tại Hoa
Kỳ, làm chủ 5, 7 tiệm nail, và hầu hết họ
đều biết tiếng anh.
Đối với anh PHú, qua Mỹ năm 40 tuổi, anh
Phú bắt đầu từ đáy xã hội Mỹ, và không
đi lên được, kết thúc cũng bằng đáy
xã hội. Nhung anh vẩn mua nhà, mua xe hơi được
tai My.
Tôi xin mở ngoặc ở đây về những người
làm culi tại Mỹ nhé. Cho dù họ đi cắt cỏ,
làm lau công, sửa xe, làm nail, thợ sửa nhà, hay công nhân
trong hãng xưỡng, nếu họ biết tiết
kiệm, họ vẩn mua nhà, mua xe hơi được nhé.
Đây là cái rất hay tại Mỹ.
Nếu quý vị nào mới sang Mỹ định cư,
giống như anh Phú 20 mấy năm trước, tôi khuyên
quý vị nên tìm hiểu về cuộc
sống Mỹ, và người Việt tại đây,
để không bị bở ngở, lúc mới qua đây.
Quý vị không nên hy vọng quá nhiều vào người
thân của mình ở Mỹ nhé. Khi qua Mỹ thì phải
học tính tự lập. Đừng hy vọng rằng người
thân của mình sẻ cho mình vài ngàn đôla, hay cho mình
tiền mua nhà, chuyện này không xãy ra đâu nhé. Người
thân có thể giúp mình trong thời gian đầu, như
dạy học láy xe, chở đi xin việc làm, v.v.
Nếu quý vị nào còn băn khoăn, lo lắng, có nên
định cư Mỹ không, Tony khuyên quý vị hãy xem câu
chuyện cuộc đời anh Phú, rồi quyết định
nhé. Đi hay không là do mình.
Nếu thích clip này thì sub dùm nhé, like và chia sẻ.
Chúc quý vị một ngày tốt lành và hẹn gặp
lại nhé.