Vì sao người Việt ở Mỹ bị trục xuất sang South Sudan thay vì hồi hương về Việt Nam?

Tháng 7 năm 2025, một câu chuyện tưởng chừng như không thật đã lan truyền khắp các mặt báo quốc tế: Người Việt tại Mỹ bị trục xuất — không phải về Việt Nam, mà là sang Nam Sudan, Châu Phi.

Câu chuyện này được xác nhận bởi hãng tin uy tín Reuters, và lập tức tạo ra làn sóng phản ứng từ cộng đồng người Việt trên toàn thế giới. Từ Mỹ, Canada, Úc cho đến châu Âu, rất nhiều người không thể tin rằng người Việt lại bị đưa đến một nơi không hề có liên hệ, không người thân, không ngôn ngữ, và đầy bất ổn.

Vậy chuyện gì đang xảy ra?
Vì sao Mỹ không đưa họ về Việt Nam?
Và vì sao Việt Nam lại từ chối nhận họ?
Bài viết này sẽ giải thích chi tiết, trung lập, và đầy đủ nhất.

🇺🇸 1. Mỹ đang áp dụng chính sách trục xuất sang nước thứ ba (third-country deportation)

Vào ngày 23 tháng 6 năm 2025, Tối cao Pháp viện Hoa Kỳ đưa ra một phán quyết quan trọng, cho phép chính quyền liên bang trục xuất người nhập cư đến một nước thứ ba, bất kể người đó có liên hệ gì với quốc gia đó hay không — miễn là nước đó “đồng ý tiếp nhận”.

Ngay sau phán quyết này, ít nhất 8 người, trong đó có người Việt Nam, Lào, Cuba, Mexico, bị đưa sang South Sudan, một quốc gia nghèo và bất ổn tại châu Phi.

🌍 2. Vì sao Mỹ chọn South Sudan?

South Sudan – quốc gia trẻ nhất thế giới, độc lập từ năm 2011 – là một trong những nước có nhiều thỏa thuận ngầm về hỗ trợ di trú với Mỹ. Giới phân tích tin rằng nước này đồng ý nhận người nhập cư bị trục xuất đổi lại viện trợ kinh tế hoặc quân sự từ Hoa Kỳ.

South Sudan không yêu cầu người bị trục xuất phải là công dân hay có liên hệ gốc gác, miễn là phía Mỹ làm thủ tục hợp lệ.

🇻🇳 3. Vậy tại sao không đưa người Việt về Việt Nam?

Đây là điểm then chốt.
Có một số lý do chính khiến Việt Nam không nhận lại người bị trục xuất:

🔹 a. Không xác minh được quốc tịch

Nhiều người Việt đến Mỹ từ những năm 80–90, không còn giấy tờ tùy thân gốc. Trong hồ sơ di trú, tên tuổi, ngày sinh có thể không trùng khớp với dữ liệu Việt Nam. Khi Mỹ yêu cầu xác minh, phía Việt Nam có thể không xác nhận đó là công dân Việt Nam.

🔹 b. Không có hộ chiếu hoặc giấy thông hành

Để hồi hương, chính phủ Việt Nam phải cấp giấy thông hành. Nếu phía Mỹ không cung cấp đầy đủ hồ sơ, hoặc chính phủ Việt Nam không thấy đủ lý do xác đáng, họ sẽ từ chối.

🔹 c. Hiệp định trục xuất Việt–Mỹ có giới hạn

Việt Nam và Mỹ có một hiệp định trục xuất ký năm 2008, nhưng nhiều điều khoản vẫn còn mơ hồ và chỉ áp dụng cho người đến Mỹ sau năm 1995. Những người đến trước 1995 (đặc biệt là diện tị nạn) được bảo vệ – nhưng chính sách mới của Mỹ đang tìm cách phá vỡ nguyên tắc này.

📉 4. Những người bị trục xuất là ai?

Không phải tất cả đều phạm tội nặng. Nhưng đa số trong nhóm bị trục xuất sang South Sudan là những người:

• Có tiền án như trộm cắp, bạo lực, tàng trữ ma túy.
• Hoặc từng bị ICE bắt giữ vì lưu trú bất hợp pháp, quá hạn visa, không có giấy tờ.

Dù đã sống nhiều năm ở Mỹ, một khi bị đưa vào diện trục xuất và không có quốc gia hồi hương, họ sẽ bị “tái định cư cưỡng bức” sang nước thứ ba.

💔 5. Câu chuyện đau lòng: từ đất Mỹ đến nơi chiến tranh

South Sudan là quốc gia thường xuyên có xung đột vũ trang, khủng hoảng nhân đạo, nạn đói và thiếu y tế. Những người bị đưa đến đây:

• Không có nơi cư trú.
• Không nói được tiếng địa phương.
• Không biết luật pháp sở tại.
• Không có thân nhân, hỗ trợ, hoặc cơ hội tái hội nhập.

Họ trở thành “người lạc loài hoàn toàn” – sống trong cảnh tha hương còn tồi tệ hơn cả trại giam.

📢 6. Phản ứng của cộng đồng người Việt và các tổ chức nhân quyền

Các luật sư, tổ chức nhân quyền như ACLU, và cộng đồng người Việt tại Mỹ đã lên tiếng mạnh mẽ:

“Không ai nói phạm tội là đúng. Nhưng nếu đã cải tạo, đã sống hàng chục năm ở Mỹ, thì việc đẩy họ sang một quốc gia không liên hệ gì là phi đạo đức.”

Tuy nhiên, với phán quyết của Tối cao Pháp viện, rất khó để đảo ngược chính sách này, trừ khi có sự thay đổi từ Quốc hội hoặc hành pháp.

🧠 7. Bài học cho người Việt đang sống ở nước ngoài

Câu chuyện này là lời cảnh tỉnh mạnh mẽ cho cộng đồng Việt xa xứ:

• Hãy sống đúng pháp luật.
• Luôn duy trì giấy tờ tùy thân hợp lệ.
• Nếu bạn có tình trạng di trú không rõ ràng – hãy tìm luật sư càng sớm càng tốt.
• Đừng nghĩ rằng sống lâu ở Mỹ là được “miễn trục xuất” – chính sách thay đổi từng năm.

🕊️ 8. Kết luận – Khi luật pháp thiếu trái tim

Luật là luật. Nhưng con người không phải con số.
Một người dù từng sai cũng xứng đáng có cơ hội sửa sai và sống có nhân phẩm.

Đẩy họ sang một đất nước đang có nội chiến, không người thân, không khả năng sống sót – đó không còn là công lý, mà là hình thức đày ải.

Mỗi người Việt – dù sống ở đâu – cũng là một phần trong cộng đồng. Chúng ta cần hiểu rõ luật pháp, đoàn kết, và quan tâm nhau nhiều hơn — để không ai phải đơn độc ở nơi tận cùng thế giới.

TrucXuatNguoiViet #SouthSudan #NguoiVietXaXu #DiTruMy #HumanRights #TinTucMy #ChinhSachDiTru #TonyTran