Người vô gia cư ở Mỹ tăng kỷ lục – 5 lý do khiến Mỹ giàu vẫn nhiều homeless

Khi nhắc đến nước Mỹ, nhiều người nghĩ ngay đến hình ảnh những thành phố hiện đại, cơ hội việc làm dồi dào, và mức sống cao. Tuy nhiên, một thực tế đáng chú ý – và đôi khi gây sốc cho du khách – là tình trạng người vô gia cư (homeless) xuất hiện ở khắp nơi, đặc biệt ở những bang như California và Florida. Trái ngược với Mỹ, ở Đài Loan, bạn có thể đi khắp các thành phố lớn nhỏ mà gần như không bắt gặp người ăn xin hay sống lang thang.

Vậy đâu là nguyên nhân tạo nên sự khác biệt lớn này? Bài viết này sẽ phân tích 5 yếu tố chính, dựa trên trải nghiệm thực tế và góc nhìn so sánh giữa Mỹ và Đài Loan.

1. Luật pháp và quyền cá nhân ở Mỹ

Ở Mỹ, quyền tự do cá nhân được bảo vệ rất mạnh mẽ. Điều này đồng nghĩa với việc cảnh sát không thể ép buộc một người rời khỏi vỉa hè hay công viên nếu họ không vi phạm luật cụ thể, chẳng hạn như cản trở giao thông hay gây nguy hiểm.

Tại Los Angeles hoặc San Francisco, không khó để thấy hàng chục, thậm chí hàng trăm lều trại của người vô gia cư dựng san sát. Dù chính quyền muốn giải quyết, họ vẫn bị giới hạn bởi khung pháp lý.

Ngược lại, ở Đài Loan, chính quyền có các quy định rõ ràng và biện pháp cụ thể để hỗ trợ người vô gia cư. Họ sẽ được đưa vào trung tâm tạm trú – nơi cung cấp chỗ ngủ, bữa ăn, và hỗ trợ tìm việc – thay vì để họ sống ngoài đường vô thời hạn.

2. Chi phí sinh hoạt và giá nhà quá cao

Một trong những nguyên nhân lớn khiến tình trạng vô gia cư ở Mỹ gia tăng là giá nhà và chi phí sinh hoạt cao.

Tại California, một căn apartment nhỏ, một phòng ngủ có thể có giá thuê hơn 2.000 USD/tháng (tương đương 50–60 triệu đồng). Nếu mất việc chỉ trong vài tháng, người thuê nhà hoàn toàn có thể bị trục xuất vì chậm thanh toán. Ở Mỹ, quy trình đuổi người thuê chỉ cần 1–2 tháng chậm tiền là có thể thực hiện.

Ngược lại, tại Đài Loan, dù giá nhà không rẻ, vẫn tồn tại các lựa chọn nhà ở xã hội và chính sách linh hoạt hơn cho người thu nhập thấp, giúp họ không bị đẩy ra đường vì khó khăn tạm thời.

3. Vấn đề sức khỏe tâm thần và nghiện ngập

Theo thống kê, một tỷ lệ lớn người vô gia cư ở Mỹ mắc các bệnh về tâm thần như trầm cảm nặng, tâm thần phân liệt, hoặc hoang tưởng. Vấn đề là chi phí điều trị tâm lý ở Mỹ rất cao, và nếu không có bảo hiểm y tế, gần như không thể tiếp cận dịch vụ này.

Bên cạnh đó, nghiện ma túy và rượu là vòng luẩn quẩn khiến nhiều người từ có nhà cửa ổn định trở thành vô gia cư. Một khi đã sống ngoài đường, nguy cơ nghiện nặng hơn lại càng cao.

Tại San Francisco, có những khu phố mà ban ngày vẫn thấy người tiêm chích công khai. Cảnh sát chỉ can thiệp khi có tình huống nguy hiểm, nhưng không thể bắt buộc tất cả vào trại cai nghiện. Trong khi đó, ở Đài Loan, người nghiện và người mắc bệnh tâm thần nặng được quản lý chặt chẽ và buộc tham gia chương trình điều trị.

4. Khí hậu và yếu tố văn hóa

Khí hậu ấm áp ở những bang như California hay Florida là điều kiện lý tưởng cho người vô gia cư sống ngoài trời quanh năm. Trái lại, những bang mùa đông khắc nghiệt như Minnesota hay North Dakota có rất ít người lang thang vì thời tiết lạnh giá không cho phép.

Về mặt văn hóa, xã hội Mỹ coi trọng sự tự do cá nhân. Việc một người ngủ ngoài đường hay dựng lều ở công viên không bị coi là mất mặt như ở nhiều nền văn hóa châu Á. Chính điều này, cộng với sự khoan dung của cộng đồng, khiến tình trạng vô gia cư khó bị “xóa sổ”.

Ngược lại, ở Đài Loan, sống ngoài đường bị xem là điều tiêu cực. Gia đình, cộng đồng và chính quyền sẽ tìm cách đưa người đó ra khỏi hoàn cảnh này ngay lập tức.

5. Hệ thống an sinh xã hội và cách tiếp cận hỗ trợ

Mỹ có nhiều chương trình hỗ trợ: tem phiếu thực phẩm (Food Stamps), trợ cấp nhà ở Section 8, và shelter miễn phí. Tuy nhiên:

• Nguồn cung không đủ.
• Thủ tục phức tạp.
• Nhiều người vô gia cư không đủ giấy tờ hoặc không đáp ứng điều kiện.

Quan trọng hơn, phần lớn chính sách ở Mỹ mang tính tự nguyện – nếu người vô gia cư không muốn vào shelter, chính quyền không thể ép (trừ khi họ gây nguy hiểm). Một số người thích ở ngoài đường vì tự do hơn, không bị ràng buộc giờ giấc hay cấm sử dụng chất kích thích.

Trong khi đó, ở Đài Loan, các trung tâm hỗ trợ bắt buộc không chỉ cung cấp chỗ ở, mà còn đào tạo nghề, giới thiệu việc làm, giúp người vô gia cư hòa nhập lại cộng đồng.

Câu chuyện thực tế

Trong chuyến đi Los Angeles, chỉ cách khách sạn vài con phố, tác giả thấy một dãy lều bạt kéo dài hàng trăm mét. Giữa đó là một cô gái khoảng 30 tuổi, gầy gò, tóc rối, ôm túi nilon. Cô từng là nhân viên phục vụ, mất việc vì COVID, không trả nổi tiền nhà, rồi rơi vào ma túy. Gia đình ở bang khác bất lực.

Ở Mỹ, một khi đã rơi vào hoàn cảnh này, khả năng quay lại cuộc sống bình thường là rất thấp. Nhưng nếu ở Đài Loan, cô có thể đã được đưa vào trung tâm hỗ trợ, cai nghiện, và tìm việc làm.

Kết luận – Mỹ vẫn là vùng đất của cơ hội

Dù tồn tại nhiều vấn đề về vô gia cư, Mỹ vẫn là vùng đất của cơ hội. Với những người sẵn sàng kiên trì và nắm bắt cơ hội, nước Mỹ vẫn mang đến môi trường an toàn, thanh bình, và cơ hội phát triển bản thân.

Những khó khăn bên ngoài không thể phủ nhận tiềm năng bên trong – đó là lý do mà hàng triệu người vẫn chọn Mỹ là nơi bắt đầu một hành trình mới.

NguoiVoGiaCu #HomelessMy #MyGiauVanNhieuHomeless #LyDoHomeless #CuocSongMy #MyVaDaiLoan #TonyTranVlog #USA